“Het beste wat je kunt worden, is jezelf”

Stephen Covey

Bekijk hier onze IPC-Schoolkrant:

De 7 gewoonten

Sinds 2010 werkt Atlantis met de 7 gewoonten van Stephen Covey. In zijn boek De 7 eigenschappen van effectief leiderschap  beschrijft hij dat effectieve mensen gewoonten hebben die de basis zijn voor hun succes. Iedereen kan deze gewoonten bij zichzelf ontwikkelen. Dit idee is zo universeel dat het is uitgewerkt voor kinderen, tieners, gezinnen en als pedagogische lijn voor basisscholen (Leerlijn ‘The Leader in me’). Met de 7 gewoonten leren kinderen verantwoordelijkheid nemen, problemen oplossen, samenwerken en doelgericht werken. Kinderen leren zelf (de juiste) keuzes te maken. Niet alleen nu en in het voortgezet onderwijs maar ook in de rest van hun leven. De 7 gewoonten passen bij elke leeftijd, elke school en elke cultuur. Op veel plekken in de wereld -van New York tot Hong Kong, van Appelscha tot Amersfoort- werken 4 tot 100-jarigen met de 7 gewoonten. 

Atlantis is de eerste school in Nederland die met deze methode voor kinderen werkt. Wereldwijd werken meer dan 1500 scholen met The Leader In Me (TLIM) - leerlijn. In het verleden won Atlantis de Jos van Kemenade-award voor het programma. In april 2016 heeft Atlantis als eerste school in Europa het predicaat Lighthouse-school verworven.

Een kind komt pas goed tot ontwikkeling als het zich gezien, gewaardeerd en veilig voelt. De uitgangspunten van het openbaar onderwijs zijn natuurlijk bepalend voor ons pedagogisch klimaat. De 7 gewoonten vormen het fundament voor het pedagogisch klimaat op onze school. Aan het begin van het schooljaar werken we vanuit gewoonte 1, 2 en 3 naar een groepsmissie. Wat voor groep willen wij zijn en hoe gaan we met elkaar om? In alle groepen worden groepsregels bedacht, waaraan kinderen zich willen houden. Dit benadrukken we bij aanvang en halverwege het schooljaar met een Big Rock Challenge: welke doelen hebben we gesteld en lukt het ons deze te halen? Kinderen worden bewust gemaakt van het feit dat er regels nodig zijn om met elkaar zaken goed te kunnen organiseren. In de leerlijn 7 gewoonten is vastgelegd wat kinderen, passend bij hun ontwikkelingsfase, kunnen leren in het omgaan met zichzelf en met elkaar. In alle groepen van Atlantis geldt daarnaast het gedragsprotocol om ervoor te zorgen dat structureel pesten kan worden voorkomen. Twee keer per jaar meten we de sociale ontwikkeling van leerlingen met een signaleringsinstrument. We gebruiken hiervoor het programma ZIEN!  Centraal in ons onderwijs in Nederland staan de begrippen: relatie, competentie en autonomie. Dat betekent dat wij als team in ons dagelijks handelen ons bewust zijn van het belang van evenwicht tussen:

• de behoefte van elk kind aan een goede relatie met volwassenen en andere kinderen

• de behoefte van een kind om zich competent te voelen: "Ik kan het"

• de behoefte aan autonomie: "Ik kan en mag geregeld zelf keuzes maken"

De 7 gewoonten sluiten naadloos aan bij de hierboven beschreven begrippen. Bovendien bieden de 7 gewoonten leerlingen een degelijke basis voor 21e eeuwse vaardigheden. Met de 7 gewoonten ontwikkelen kinderen zowel het hoofd, het hart en de handen. Wij volgen de methode The Leader in Me. Het bijhouden van de eigen voortgang in een portfolio maakt een belangrijk deel uit van de ontwikkeling van kinderen naar effectief persoonlijk leiderschap.

Wat zijn de 7 gewoonten van Covey?

1. Wees proactief – Je maakt je eigen keuzes
   Je kunt niet altijd kiezen wat er op je afkomt, maar wel hoe je daarmee omgaat. Gewoonte 1 gaat over de vraag: Hoe gaat een kind met keuzes om? Als iets fout gaat, hoe kun je daar dan zelf iets aan doen in plaats van bijvoorbeeld iemand anders de schuld te geven? Als leraar en ouders leren we kinderen initiatief te nemen en keuzes te maken. Zo krijgen ze steeds meer regie over hun eigen leven.
    
2. Begin met het einddoel voor ogen – Maak een plan
   Het is belangrijk dat kinderen leren om niet zomaar ergens aan te beginnen. Bij Gewoonte 2 gaat het om gestructureerd en volgens een plan leren werken. Zo worden leerlingen steeds een stukje zelfstandiger.
    
3. Belangrijke zaken eerst – Eerst werken, dan spelen
   Leerlingen leren belangrijke zaken te plannen. Het werken met een planning geeft structuur en zorgt ervoor dat de belangrijke dingen ook echt gebeuren. Dit geldt ook na schooltijd. Het gaat dan niet alleen om huiswerk, maar ook bijvoorbeeld om sporten en het verzorgen van huisdieren.
    
4. Denk win-win – Zoeken naar voordeel voor iedereen
   Dat klinkt volwassen, win-win. Toch kunnen ook kinderen hier heel goed mee om gaan. Als je ruzie hebt, of een verschil van mening, moet de oplossing voor beide partijen goed zijn, anders werkt het niet. Gewoonte 4 gaat over denken vanuit mogelijkheden, samen succesvol zijn: welke oplossing werkt voor iedereen?
    
5. Eerst begrijpen en dan begrepen worden – Luister voordat je praat
   Empathisch luisteren vraagt veel training, maar is voor kinderen (en volwassenen) ontzettend belangrijk voor goede relaties met anderen. Gewoonte 5 gaat over oprecht luisteren naar de ander. Als je het standpunt van de ander echt begrijpt en eigen standpunten los kunt laten, ontstaat er ruimte voor nieuwe – en betere! – oplossingen.
    
6. Creëer synergie – Samen is beter
   Synergie draait om samenwerken. Gewoonte 6 helpt om samen meer te bereiken dan ieder voor zich. De goede dingen van een ander zien en gebruiken. Het gaat hier niet alleen over samenwerken op school, maar bijvoorbeeld ook om sporten in een team. Synergie gaat over hoe je samen tot de beste oplossing komt.
    
7. Houd de zaag scherp – Evenwicht voelt het best
   Als je goed voor jezelf zorgt, kun je veel bereiken. Zorgen voor jezelf. Het klinkt logisch, maar doen kinderen dat ook vanzelf? Als je zaagt maar de zaag niet scherp is, duurt het lang voordat je een plank doormidden gezaagd hebt. Je zaagt, je zweet je rot en bent bekaf… Maar als je zorgt dat de zaag vlijmscherp is, is de klus zo klaar. Zo is het ook met mensen. Door goed voor jezelf te zorgen, kunnen alle andere gewoonten succesvol zijn.

Boom van de 7 gewoonten

We werken van groep 1 t/m 8 met hetzelfde symbool: De boom van de 7 gewoonten. De gewoonten staan niet willekeurig op een rij, de volgorde van de gewoonten doet ertoe.

Het begint bij jezelf, de basis: de wortels van de boom (gewoonte 1, 2 en 3). Daarna komt het samenwerken, oog hebben voor de ander om zo samen meer te bereiken: de stam en bladeren van de boom (gewoonte 4, 5 en 6). Tot slot is het belangrijk dat je goed voor jezelf zorgt en zo de zaag scherp houdt (gewoonte 7).
 

Verder lezen?

U leest meer over de 7 gewoonten op Atlantis in de schoolgids. Meer algemene informatie vindt u op: www.theleaderinme.org en www.Leraar24.nl.